Itoobiya,(Baraarugnews.net)-Is-badelka hoggaanka iyo awoodda xukunka Raysal,wasaaraha dalka Itoobita Abiy Ahmed (PhD), ayaa waxa walaac xoogan ka muujiyey xukuumadda Somaliland, isla markaana ay saameyn ku keentay isbadelka siyaasadeed ee ka dhacay Itoobiya ay saameyn ku keentay, dowlad-nimada iyo madax-bannaanidii Soomaaliland, maadaama Abiy uu ku xidhmay Muqdisho iyo waddamada kale ee deriska la ah.
Qaar ka mid ah masuuliyiinta dhalinyaro ah oo xil ka haya dawladda Somaliland, ayaa sheegay in Waqtigan in welwelkooda ugu weyn ee ku saabsan is badelka siyaasadeed ee maamulka cusub ee Itoobiya ee dawladda uu wakhtigan hogaamiyaha ka yahay Raysal,wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed ay saameyn ku keentay wada shaqayntii dhanka amaanka ee ka dhaxeeyay Somaliland iyo dawladda Itoobiya, sida uu faafiyey wargeyska The Reporter oo ka soo baxa magaalada Adis,ababa ee dalka Itoobiya.
Muddo sanado ah, dadka reer Somaliland waxay ku raaxeysteen xidhiidh wanaagsan oo horumar leh oo ay la yeesheen dalka Itoobiya, iyadoo labada waddan-ba u taagnayeen danta mid-ba midka kale ka leeyahay.
Cabdinaasir Axmed Xirsi, oo ah agaasimaha guud ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah ee Somaliland, ayaa sheegay in, isbadallada dhowaan ka dhacay dalka Itoobiya iyo natiijooyinka u dhigma ee Itoobiya la saxeexday heshiis saddex geesood ah oo ay la yeelatay Ereteriya iyo dawladda Soomaaliya ee Muqdisho, uu abuuray dareenno isku dhafan, oo dhammaan shaki iyo walaac xoogan ku abuuray madaxda Somaliland.
. “Heshiiska saddex geesoodka ah waxa laga saaray oo laga reebay Somaliland. Laakiin waxaan jecel nahay inaanu aamisanahay in xidhiidh xoogan la leenahay Itoobiya, ”Sidaa ayuu yidhi Agaasimaga guud ee wasaaradda arrimaha dibada Somaliland Cabdiraasir Axmed Xirsi oo waraysi siiyey wargeyska Reporter.
La-taliyayaal sarsare oo ka tirsan Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Jamhuuriyadda Somaliland, ayaa xoojiyey walaaca ay dowladdoodu ka qabto danaha diblomaasiyadeed ee Itoobiya halkaas ku leedahay. Tusaale ahaan, ilaa bishii Sebtember, Itoobiya ma aysan magacaabin qunsul guud oo beddelaya dibloomaasi hawlgab ah oo xaruntiisu ahayd magaalada Hargeysa.
Waxa intaa u dheer, dadka reer Somaliland waxay ka walaacsan yihiin nabadgelyada jilicsan ee xudduudka ay la wadaagaan Itoobiya, maadaama markii dambe aanu muujin wax calaamad ah oo ku lug lahaansha, sida ay horay u sameeyeen. Si kastaba ha noqotee, shilalka waa weyni kama dhicin xuduuda, laakiin iyada oo ay sii kordhayaan shakiga sii kordhaya iyo iyada oo dhinaca Itoobiya ay u baahan tahay taxadar la’aan xagga xuduuda, saraakiisha ayaa ka walwalsan waxa ku dhici kara xiisadda siyaasadeed ee ka jirta Itoobiya dhexdeeda.
Mohmed Omar Hagi iyo Mohmed A. Maxamuud (Barawini), khabiirrada arrimaha dibedda, ayaa muujiyay dareenka ay dawladda Somaliland ka qabto amniga xadka. Labaduba waxay iftiiminayaan kharashaadka ku baxa Somaliland ee ah ku dhawaad 40 boqolkiiba miisaaniyaddeeda xagga amniga. Sannadkan maaliyadda kaligeed, baarlamaanka Somaliland, horaantii toddobaadkan, wuxuu ansixiyay ku dhawaad 500 milyan oo Doollar.
Si kastaba ha noqotee, ku dhawaad labo sano, maamulka hadda ka jira Adisababa, sida mas’uuliyiintu sheeganayaan, fiiro yar ayey siinayaan nabadgelyada iyo welwelka diblomaasiyadeed ee la xidhiidha Somaliland. Waxay sheegeen inay si dhaw ula socdaan siyaasada cusub ee dibedda ee dalka Itoobiya ee samaynta ku leh. Sidoo kale, masuuliyiintu waxay muujiyeen walaac aad u weyn oo ku saabsan xaalada siyaasadeed ee walwalsan ee ka jirta Itoobiya ee laga yaabo inay ku wareejiso Somaliland
In kasta oo dareenka walaaca leh uu jiro, haddana mas’uuliyiinta Somaliland waxaay leeyihiin kalsoonida ay ku qabaan Itoobiya ayaa ka sarreysa iskaashi istiraatiiji ah. Xiriirka walaasha ayaa ku xardhan dhaqanka iyo dadka kaqaybgalka dadka.
Wariye By BirhanuFikade, Hargeisa, Somaliland
Xigasho Wargeyska Reportenewspaper
Baraarugnews.net xafiiska magaalada Hargeysa Emial:-
Emial:- Baraarugnews@gmail.com
Caarshe7@hotmail.com
